Entre tradición y modernidad

Maria Judyta Woźniak, Entre tradición y modernidad: modificaciones del poema litánico en la poesía de Juan Ramón Jiménez, „Neophilologus” C (2016), nr 3, s. 1-12.

Wiersz litanijny, starszy od literatur europejskich, który stał się w nich ważną i stabilną strukturą wersyfikacyjną, w XVIII- i XIX-wiecznej literaturze hiszpańskiej nie był zjawiskiem popularnym: rozmaite rodzaje powtarzalności są tu wprawdzie często spotykane, jednakże rzadko mają one charakter litanijny. Mimo to od początku modernizmu stał się on twórczą inspiracją dla wielu poetów. Głównym celem artykułu jest przedstawienie na podstawie analizy środków stylistycznych różnych wariantów interpretacyjnych, jakie poetyka litanijna przynosi w utworach  Juana Ramóna Jiméneza. Hiszpański poeta przekształca wielowiekową tradycję litanii poetyckiej: gatunku głęboko zakorzenionego w tradycji chrześcijańskiej. Litania służy tu jako sposób wyrazu dla sensów subiektywnych i zmysłowych (jeśli Bóg, czy raczej bóg, jest jej adresatem, to nie odpowiada on wybrażeniom chrześcijańskim); jako sposób wyrazu dla dezintegracji własnej tożsamości; do przypisywania boskich prerogatyw poetyckiej sztuce człowieka; czy wreszcie do wypowiedzenia niepowtarzalności chwili, miejsca, uczucia. Dopiero gdy wieźmie się pod uwagę ewolucję gatunku litanii, można zauważyć modyfikacje jego znaczenia i funkcji, odstępstwa od modlitewnego charakteru, pozwalające wyrazić w zamian to, co ludzkie i indywidualne.

Wolny dostęp do artykułu na stronie internetowej czasopisma.